Mind full of mindful?

Boeddha kreeg de volgende vraag voorgelegd: ‘Welke meditatie beoefenen u en uw leerlingen?’

Hij antwoordde: ‘We zitten, we lopen en we eten.’

De vraagsteller merkte op: ‘Maar meneer, iedereen zit, loopt en eet.’

Boeddha zei: ‘Als wij zitten, weten we dat we zitten. Als we lopen, weten we dat we lopen. Als we eten, wéten we dat we eten.’

Zo simpel is het. In theorie. In de praktijk blijkt het veel lastiger te zijn. Ga maar eens na: waar denk jij allemaal aan als je zit? Waar ben je mee bezig terwijl je loopt? Wat doe je terwijl je eet? Multitasking, we vinden het maar wat handig in ons drukke dagelijkse leven. We doen het liefst altijd twee dingen tegelijkertijd, zodat we zo veel mogelijk gedaan krijgen. Zijn we eens even slechts met één ding tegelijk bezig, dan is ons hoofd wel met tientallen andere dingen bezig. We hebben onze ‘mind full’, het tegenovergestelde van mindful.

Mindfulness

Mindfulness betekent ‘leven met volle aandacht’. Tegenwoordig verdelen wij juist liever onze aandacht: een beetje hier en een beetje daar, zo veel mogelijk tegelijkertijd. De meeste mensen leven constant in hun hoofd – in hun gedachten. Het overgrote deel van deze gedachten gaat over het verleden of over de toekomst, zoals ‘Had ik maar ..’ of ‘Ik moet nog …’. Met mindfulness ga je juist je aandacht richten op het heden en houd je je alleen bezig met wat je nu aan het doen bent.

Mindfulness kan er zo voor zorgen dat je minder stress ervaart, dat je stopt met piekeren, dat je tijd bespaart en dat je effectiever werkt doordat je je beter kunt focussen. Daarnaast zorgt het ervoor dat je meer geniet van het leven, doordat je in elke situatie iets ‘moois’ leert te herkennen en je de kleine dingen beter ziet en ervan geniet.

Leren leven in het nu

Je kunt je bewust worden van:

• Wat je voelt:
  • Extern: aanraking van je huid door kleren, een voorwerp, wind, gevoelstemperatuur, water
  • Intern: je fysieke houding, ademhaling, hartslag, pijn, beweging, spierspanning
• Je gedachten of emoties, waarbij je niet verder gaat dan het benoemen en zonderin erin mee te gaan verwelkomen van:
  • Emoties zoals ‘verdriet’, ‘boosheid’, ‘angst’
  • Gedachten zoals ‘herinnering’, ‘verwachting’ of ‘analyse’
• Wat je ziet, ruikt, proeft of hoort:
  • Zien: kleuren, licht/donker, dichtbij/veraf, structuur, beweging
  • Ruiken: geuren, scherpte, intensiteit
  • Horen: geluiden dichtbij/veraf, toonhoogte, klank, zuiverheid, snelheid, ritme
  • Proeven: smaken, textuur, temperatuur, gevoel in de mond, hard/zacht

Rijke sensaties

Door bewust je zintuigen open te zetten, worden je ervaringen rijker. Dat gebeurt niet van de ene op de andere dag: je moet het oefenen. Nu je dit toch aan het lezen bent: ga bijvoorbeeld eens even rechtop zitten, sluit je ogen en ervaar. Als je de tijd hebt, kun je gerust het hele bovenstaande lijstje eens aflopen. Dat is natuurlijk niet iets wat je de hele dag door doet: als je zit richt je je vooral op hoe je lichaam voelt, als je loopt richt je je vooral op hoe de afwikkeling van je voeten voelt en als je eet richt je je vooral op hoe je eten eruitziet, ruikt en smaakt. Er zijn tal van meditaties te vinden die je hierin begeleiden en je zo leren je aandacht bij het nu te brengen: wat je nu voelt, denkt, ziet, ruikt, hoort en proeft. De meest bekende oefening is de bodyscan: een meditatie die kort of lang kan duren, waarbij je je lichaam naloopt om te voelen hoe het voelt en waarbij je gedachten en emoties bewust verwelkomt maar parkeert. Een andere bekende oefening is de rozijn: bij deze oefening pak je een rozijntje vast en merk je op hoe de rozijn voelt, eruitziet, ruikt, klinkt en smaakt. Je gebruikt dus al je zintuigen om dat ene kleine voorwerp te bestuderen. Het klinkt misschien absurd om je zo druk te maken over een rozijntje, maar deze oefening zet wel al je zintuigen open voor wat er allemaal te ervaren valt. Stel je eens voor: als je ervaring van een rozijn al zo veel rijker kan worden, hoe veel rijker kan je ervaring van het hele leven dan worden als je leert daar mindful in te staan?

Als depressie leeft in het verleden en angst in de toekomst, dan vind je echte rust in het heden.

Dit artikel is tot stand gekomen samen met Tiny Tweaks. Voor meer informatie lees je hier mijn disclaimer.